Diễn đàn Thường niên về phát triển dân tộc thiểu số

Sáng ngày 29/01/2015, tại Hà Nội, Ủy ban Dân tộc (UBDT) phối hợp với Hội đồng Dân tộc của Quốc hội và Tổ chức Phát triển Liên Hợp quốc (UNDP) đã tổ chức Diễn đàn Thường niên về phát triển dân tộc thiểu số (DTTS), mục tiêu phát triển DTTS trong kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2016 – 2020. Đồng chủ trì Diễn đàn có các đồng chí: Sơn Phước Hoan, Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm UBDT; Danh Út, Phó Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội và bà Pratibha Mehta, Điều phối viên Thường trú Liên Hợp quốc tại Việt Nam.

Tham dự Diễn đàn có đại diện một số Bộ, ngành Trung ương, Đại sứ quán một số nước tại Việt Nam, các nhà tài trợ, đối tác phát triển và các tổ chức phi chính phủ; đại diện lãnh đạo một số Vụ, đơn vị thuộc UBDT và Hội đồng Dân tộc của Quốc hội; đồng bào DTTS ở một số tỉnh miền núi phía Bắc.

Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Sơn Phước Hoan phát biểu tại Diễn đàn

Diễn đàn Phát triển DTTS thường niên được tổ chức từ năm 2008 đã trở thành kênh trao đổi thông tin quan trọng, kết nối nhiều bên liên quan và đã góp phần đưa ra nhiều định hướng chính sách phát triển phù hợp với vùng đồng bào DTTS. Diễn đàn lần này tập trung vào việc xác định các khoảng cách trong phát triển của đồng bào DTTS và đề xuất các hành động ưu tiên để đưa vào kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2016 – 2020 cũng như các kế hoạch của ngành công tác dân tộc.

Phát biểu tại Diễn đàn, đồng chí Danh Út, Phó Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội cho rằng, sự thiếu đồng bộ của chính sách, các bất cập trong quy trình xây dựng chính sách, chưa tiếp thu các ý kiến đóng góp của các cơ quan, Bộ, ngành và địa phương, cơ sở và đối tượng hưởng thụ; chính sách thiếu tính ổn định, lâu dài, thiếu tính chất đặc thù của vùng, miền, đối tượng hưởng thụ…khiến cho việc triển khai thực hiện chính sách sẽ không khả thi hoặc chưa đáp ứng được nhu cầu cấp thiết của đồng bào DTTS. Đồng chí Danh Út đề nghị cần xây dựng khung chính sách tổng thể, đồng bộ, thay cho việc đưa ra nhiều chương trình mục tiêu quốc gia và chính sách, chương trình, dự án khác nhau như hiện nay.

Mặc dù Việt Nam đã đạt được những thành tựu đáng kể trong thực hiện các Mục tiêu Thiên niên kỷ, tuy nhiên khoảng cách phát triển của đồng bào DTTS còn thấp và sự chênh lệch giữa vùng DTTS và vùng đồng bằng, đô thị còn cao. Tỷ lệ hộ nghèo vùng đồng bào DTTS chiếm tới 56% tổng số hộ nghèo của cả nước. Người DTTS gặp khó khăn trong việc tiếp cận các dịch vụ cơ bản như chăm sóc sức khoẻ, nước sạch và giáo dục. Tỷ lệ tử vong sau sinh cao gấp 2 lần so với người Kinh và tỷ lệ suy dinh dưỡng thể nhẹ cân ở một số nhóm DTTS chiếm tới 33% so với bình quân cả nước 15,3%. Môi trường sống gắn bó mật thiết với đồng bào DTTS là rừng thì đang bị tàn phá nghiêm trọng, tính đa dạng sinh học của nhiều vùng rừng quý hiếm đang mất dần.

Bà Pratibha Mehta, Điều phối viên Thường trú Liên Hợp quốc tại Việt Nam hoan nghênh cam kết và nỗ lực của Chính phủ Việt Nam và đánh giá cao thời điểm của việc xây dựng Kế hoạch hành động này để đặt ra các mục tiêu ưu tiên cho phát triển DTTS như một trụ cột trong khung kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2016 – 2020 của quốc gia, trong bối cảnh toàn cầu đang xây dựng các mục tiêu phát triển bền vững sau năm 2015. Bà Pratibha Mehta chia sẻ: Việt Nam cần xử lý xu hướng bất bình đẳng gia tăng trong bối cảnh Việt Nam là nước có thu nhập trung bình. Kinh nghiệm quốc tế và kinh nghiệm của Việt Nam từ giai đoạn đầu của quá trình đổi mới cho thấy “hoàn toàn có thể tránh được một sự đánh đổi giữa bình đẳng và hiệu quả kinh tế” và có thể thu hẹp khoảng cách về phát triển giữa các nhóm DTTS và mặt bằng chung bằng việc ghi nhận tính đa dạng và trao quyền cho cộng đồng như một nguồn vốn xã hội và sử dụng năng lực sẵn có của cộng đồng DTTS để nắm bắt các cơ hội phát triển mới và phát huy tiềm năng của họ.

Tại Diễn đàn, các đại biểu tham dự đã chia sẻ một số mô hình phát huy hiệu quả năng lực nội sinh của cộng đồng như: Mô hình cộng đồng làm chủ để tích hợp các nguồn vốn hỗ trợ trên địa bàn và huy động nội lực của cộng đồng DTTS, quản lý rừng dựa vào cộng đồng và cơ chế chia sẻ lợi ích với người dân. Các đại biểu cũng đề xuất đưa các mô hình thực tiễn tốt này vào các chương trình, chính sách giảm nghèo và hỗ trợ vùng dân tộc và miền núi giai đoạn 2016 – 2020.

Anh Má A Pho, thôn Má Tra, xã Sa Pả, Sa Pa chia sẻ và nêu những kiến nghị tại Diễn đàn

Phát biểu tại Diễn đàn đồng chí Sơn Phước Hoan, Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm UBDT nhấn mạnh: Sự thay đổi sâu sắc về cấu trúc kinh tế và việc đẩy nhanh tốc độ tăng trưởng của chính sách đổi mới của Chính phủ Việt Nam thể hiện qua các hoạt động như di dân, công nghiệp hoá và đô thị hoá đã tạo ra các lực đẩy để giảm nghèo và cải thiện phúc lợi xã hội, xong lại gần như chưa chạm được tới các vùng DTTS. Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Sơn Phước Hoan cũng khẳng định, Chính phủ Việt Nam nhận thức rõ điều này và kêu gọi các cấp, các ngành cùng góp sức xây dựng “Kế hoạch hành động thúc đẩy việc thực hiện các mục tiêu phát triển DTTS phù hợp với chiến lược phát triển kinh tế - xã hội chung của cả nước”. Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm đề nghị các Bộ, ngành và địa phương cần có cơ chế phối hợp, theo dõi, đánh giá để việc thực hiện các mục tiêu phát triển DTTS đạt hiệu quả cao nhất.