Triển khai Đề án Điều tra kinh tế - xã hội 53 dân tộc thiểu số, năm 2015
Thực hiện Quyết định số 02/TTg ngày 05/1/2015 của TTCP về việc phê duyệt đề án điều tra thu thập thông tin về thực trạng kinh tế xã hội của 53 dân tộc thiểu số, ngày 03/4 Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Phan Văn Hùng đã chủ trì cuộc họp giữa UBDT với Tổng cục Thống kê (TCTK) về phương án Điều tra, thu thập thông tin thực trạng kinh tế - xã hội của 53 dân tộc thiểu số, năm 2015.
Tham dự cuộc họp có đồng chí Nguyễn Thị Xuân Mai, Vụ trưởng Vụ Thống kê Dân số và Lao động thuộc TCTK và các lãnh đạo, chuyên viên. Về phía UBDT có đại diện Lãnh đạo các Vụ, đơn vị và chuyên viên chuyên trách công tác thống kê của Vụ Kế hoạch - Tài chính, UBDT.
Đề án Điều tra thu thập thông tin thực trạng kinh tế - xã hội của 53 dân tộc thiểu số năm 2015 (gọi tắt là Điều tra các dân tộc thiểu số năm 2015) có ý nghĩa vô cùng quan trọng, thiết thực phục vụ công tác dân tộc, lần đầu tiên được thực hiện ở nước ta. Tuy nhiên, đây là nhiệm vụ khó khăn và phức tạp. Ngay sau khi có Quyết định 02/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, Ủy ban Dân tộc đã phối hợp với Tổng cục Thống kê tích cực triển khai các hoạt động khảo sát, thu thập thông tin, xây dựng phương án điều tra và tổ chức nhiều cuộc hội thảo, tham vấn chuyên gia góp ý hoàn thiện phương án và mẫu phiếu. Để tiếp tục hoàn chỉnh phương án điều tra, mẫu phiếu điều tra, UBDT phối hợp với TCTK tổ chức cuộc họp lấy ý kiến tham gia, góp ý của các đồng chí là Lãnh đạo cấp vụ, chuyên viên chuyên trách về công tác thống kê, của Ủy ban Dân tộc.
Tại cuộc họp, Lãnh đạo Vụ Thống kê Dân số và Lao động, TCTK trình bày mục đích của cuộc điều tra là thu thập thông tin về dân số, thực trạng kinh tế - xã hội của 53 dân tộc thiểu số, để phục vụ xây dựng và hoạch định chính sách dân tộc; làm cơ sở hình thành hệ thống thông tin, dữ liệu thống kê về dân tộc thiểu số tại Việt Nam.
Đại diện Vụ Thống kê Dân số và Lao động trình bày phương án và các tiêu chí của Đề án tại cuộc họp.
Hệ thống chỉ tiêu của cuộc điều tra bao gồm: Thông tin chung về nhân khẩu thực tế thường trú và chất lượng dân số; thực trạng kinh tế - xã hội và nhà ở của hộ đồng bào dân tộc; tình hình kinh tế, an sinh xã hội, văn hóa, y tế, giáo dục trên địa bàn xã vùng dân tộc.
Đơn vị điều là các hộ đồng bào dân tộc thiểu số, thôn/ bản và Ủy ban nhân dân xã thuộc vùng dân tộc. Địa bàn điều tra sẽ tiến hành trên phạm vi 50 tỉnh, thành phố vùng dân tộc và miền núi.
Tổng cục Thống kê dự kiến tiến hành điều tra toàn bộ đối với 16 dân tộc thiểu số có số dân dưới 10 nghìn người; điều tra chọn mẫu đối với các dân tộc thiểu số có số dân lớn hơn.
Sau khi nghe Lãnh đạo Vụ Thống kê Dân số và Lao động, TCTK trình bày phương án điều tra, các mẫu biểu thống kê, các đồng chí lãnh đạo các Vụ, đơn vị của Ủy ban Dân tộc đã tham gia nhiều ý kiến, đóng góp, cụ thể như: Các mẫu biểu thống kê cần thu thập thêm thông tin, số liệu phục vụ công tác xây dựng, thực hiện và đánh giá kết quả thực hiện chính sách dân tộc; cần thu thập thông tin, số liệu có các mối liên hệ, để phân tích đưa ra những nhận định thực trạng, nguyên nhân; cần thu thập các số liệu thống kê và mức sống của đồng bào dân tộc theo cả 3 khu vực I, II, III; cần chỉnh sửa một số chỉ tiêu; làm rõ thêm các chỉ tiêu về giới; thực trạng tình hình đất đai, thiếu đất trong vùng dân tộc,…
Đồng chí Vụ trưởng Vụ Thống kê Dân số và Lao động trao đổi, giải trình, tiếp thu các ý kiến và mong rằng phía UBDT tiếp tục nghiên cứu, gửi lại bằng văn bản, để Vụ tiếp tục hoàn thiện Đề án, sớm tiến hành điều tra, xử lý, cung cấp thông tin, số liệu trong năm 2015.
Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Phan Văn Hùng phát biểu kết luận cuộc họp, nêu rõ: Tổng cục Thống kê đã chỉ động, tích cực triển khai Đề án Điều tra, thu thập thông tin về thực trạng kinh tế - xã hội của 53 dân tộc thiểu số; phối hợp chặt chẽ với UBDT và các bộ, ngành, đia phương liên quan. Về cơ bản phương án điều tra, cách chọn mẫu, hệ thống mẫu biểu do Tổng cục Thống kê chuẩn bị phù hợp, bám sát nội dung Đề án đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Để tiếp tục hoàn thiện, Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm yêu cầu phía TCTK gửi danh sách chi tiết các xã, đơn vị địa bàn vùng dân tộc, dự kiến điều tra; lưu ý khi điều tra các hộ đồng bào dân tộc thiểu số, cần lựa chọn các hộ cư trú ở các xã, theo các trình độ phát triển (khu vực I, II, III đã phân định), để phân tích, so sánh mức độ chênh lệch về thu nhập, mức sống, mức độ khó khăn; cần đề cập thêm các thông tin, chỉ số về giới; thu thập thông tin thống kê về vấn đề thiếu đất, dạy nghề và các chính sách dân tộc; hai cơ quan sẽ bàn bạc, thống nhất có văn bản thu thập số liệu từ UBND các tỉnh về một số chỉ tiêu như cử tuyển, sinh viên trở về địa phương, học xong có việc làm, tình hình di cư, tôn giáo,…Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Phan Văn Hùng đề nghị các vụ, đơn vị của UBDT tiếp tục nghiên cứu phương án điều tra, mẫu biểu thông kê, sửa trực tiếp vào bản dự thảo, gửi ý kiến, văn bản về Vụ Kế hoạch Tài chính (UBDT), để tổng hợp gửi TCTK tiếp tục chỉnh sửa và hoàn thiện, trước khi điều tra. Viện Dân tộc, Trung tâm Thông tin,… khẩn trương phối hợp với Vụ Kế hoạch Tài chính (UBDT) xây dựng dự toán kinh phí gửi Tổng cục Thống kê, để thống nhất với Bộ Tài chính cấp phát, sử dụng kinh phí tham gia thực hiện Đề án.