Người Mông ở Khuổi Mèo mở hướng thoát nghèo
Từ khi về định cư tại xóm Khuổi Mèo, xã Sảng Mộc (Võ Nhai), bà con dân tộc Mông ở đây chỉ trồng ngô để lấy lương thực ăn hàng ngày nên đời sống của hơn 100 hộ dân đều thuộc diện nghèo. Thế nhưng, mấy năm gần đây, bà con đã mạnh dạn chuyển đổi cơ cấu cây trồng và phát triển chăn nuôi, từ đó từng bước nâng cao thu nhập, ổn định cuộc sống.
Từ khi về định cư tại xóm Khuổi Mèo, xã Sảng Mộc (Võ Nhai), bà
con dân tộc Mông ở đây chỉ trồng ngô để lấy lương thực ăn hàng ngày nên đời sống
của hơn 100 hộ dân đều thuộc diện nghèo. Thế nhưng, mấy năm gần đây, bà con đã
mạnh dạn chuyển đổi cơ cấu cây trồng và phát triển chăn nuôi, từ đó từng bước
nâng cao thu nhập, ổn định cuộc sống.
Sau nhiều lần tìm kiếm, thăm dò vùng đất mới, năm 1979, hơn 40
hộ đồng bào dân tộc Mông ở Cao Bằng đã về xã Sảng Mộc định cư và lập nên xóm
Khuổi Mèo. Trải qua gần 4 thập niên, đến nay, xóm có 102 hộ với hơn 600 nhân
khẩu (100% số hộ là dân tộc Mông). Từ khi chuyển về đây sinh sống, bà con ngày
ngày phát nương làm rẫy, bữa ăn thường chỉ có món mèn mén chế biến từ ngô. Năm
tháng qua đi, đất canh tác trên các sườn đồi, lưng núi ở đây dần bị rửa trôi,
bạc màu nên cây ngô mọc không quá thắt lưng, bắp nhỏ, thưa hạt. Năm nào mưa
thuận gió hòa, lượng ngô các hộ thu được cũng chỉ đủ làm mèn mén ăn qua ngày,
chẳng có dư thừa để bán lấy tiền chi tiêu. Vì vậy, tất cả các hộ ở đây đều thuộc
diện nghèo, cuộc sống gặp nhiều khó khăn. Về việc gieo cấy lúa, anh Phùng Văn
Lành, Trưởng xóm Khuổi Mèo chia sẻ: Trong xóm có khoảng 30 hộ không có ruộng, số
còn lại chỉ cấy từ 3-5 sào lúa một vụ nên nhiều hộ vẫn thiếu lương thực và
thường xuyên phải đi đong thóc ăn. Bà con tập trung trồng ngô để phát triển kinh
tế nhưng với giá ngô như thời gian qua thì phải bán 2kg ngô mới mua được 1kg gạo
nên khó có thể thoát nghèo…
Do trồng ngô không hiệu quả nên những năm qua, chính quyền địa
phương đã vận động bà con chuyển đổi loại cây trồng. Trong đó, một phần diện
tích trồng ngô chuyển sang trồng lúa nương để bà con lấy cái ăn hàng ngày, một
số chuyển sang trồng cây ăn quả và trồng rừng kinh tế. Thực hiện Chương trình
135 và Đề án số 2037 “Phát triển kinh tế - xã hội, ổn định sản xuất và đời sống
các xóm, bản đặc biệt khó khăn có nhiều đồng bào dân tộc Mông sinh sống của tỉnh
đến năm 2020”, người dân ở Khuổi Mèo được Nhà nước hỗ trợ giống, phân bón phục
vụ phát triển sản xuất. Đến nay, khoảng 40 hộ trồng lúa đã có đủ gạo ăn quanh
năm…
Xóm Khuổi Mèo có khoảng hơn 50ha rừng sản xuất, nhưng trước
đây, bà con không canh tác mà chỉ để cho cây bụi, cỏ mọc, do lo sợ khi khai thác
bị thương lái ép giá vì đường giao thông khó khăn. Cuối năm 2014, Nhà nước đầu
tư đổ bê tông tuyến đường dài gần 10km từ trung tâm xã vào xóm theo Đề án 2037.
Có đường mới, người dân ở đây đã mạnh dạn vay vốn để chuyển một phần đất trồng
ngô kém hiệu quả sang trồng rừng sản xuất. Đến nay bà con trồng được khoảng 15ha
cây keo. Hiện tại, trong xóm Khuổi Mèo đã có gần 40 hộ dân vay vốn của Ngân hàng
Chính sách Xã hội với số tiền từ 20 đến 30 triệu đồng để đầu tư trồng rừng. Bên
cạnh đó, một số hộ chuyển một phần đất trồng ngô sang trồng cây ăn quả và bước
đầu mở ra hướng phát triển mới cho người dân Khuổi Mèo. Ngoài ra, với lợi thế về
bãi chăn thả đại gia súc, từ năm 2013, người dân xóm Khuổi Mèo đang mạnh dạn đầu
tư phát triển chăn nuôi trâu, bò, dê. Đến nay, tổng đàn trâu bò trong xóm đã đạt
hơn 200 con và có 4 hộ nuôi dê với tổng số gần 100 con. Có gia đình nuôi tới 10
con trâu, bò, điển hình như Trưởng xóm Phùng Văn Lành… Chăn nuôi đại gia súc
theo hướng thương phẩm đã bắt đầu hình thành thay cho việc chăn nuôi lấy sức kéo
như trước kia.
Chị Lý Thị Vàng, một người dân trong xóm chia sẻ: Năm 2015,
gia đình tôi chuyển hơn 5 sào đất trồng ngô sang trồng cam sành, thiếu vốn nên
phải vay ngân hàng 50 triệu đồng. Giờ cam phát triển tốt, dự kiến đến năm 2017
sẽ cho thu hoạch lứa đầu. Với số tiền vay được, gia đình tôi cũng mua 2 con trâu
về để chăn thả, đến nay, trâu mẹ đã đẻ được một nghé con. 2 năm nữa đến hạn trả
vốn ngân hàng, gia đình tôi bán 2 con trâu là có thể trả đủ số tiền đã vay để
đầu tư…
Dù những mô hình trồng trọt, chăn nuôi ở Khuổi Mèo mới ở giai
đoạn thử nghiệm của một số hộ tiên phong nhưng bước đầu đã tạo ra sự thay đổi về
nhận thức, cách làm của bà con. Khi những mô hình này đem lại hiệu quả kinh tế,
bà con sẽ tự học nhau để nhân rộng. Tuy nhiên, để hướng phát triển kinh tế mới ở
Khuổi Mèo thực sự hiệu quả, bền vững thì bà con nơi đây đang rất cần sự quan tâm,
hỗ trợ nhiều hơn nữa của cấp ủy, chính quyền huyện Võ Nhai trong việc mở các lớp
tập huấn khoa học kỹ thuật trong chăn nuôi, trồng trọt; phòng chống dịch bệnh
cho đàn gia súc, gia cầm…