Tỉnh Kon Tum đánh giá kết quả kiểm tra thực hiện Chương trình 135 trên địa bàn 5 huyện, thành phố

Thực hiện chức năng, nhiệm vụ được giao, trong tháng 11/2014 Ban Dân tộc tỉnh Kon Tum đã tổ chức kiểm tra việc triển khai thực hiện các Chương trình, CSDT trên địa bàn 14 xã thuộc 5 huyện: Đăk Glei, Ngọc Hồi, Tu Mơ Rông, Đăk Hà và thành phố Kon Tum. Tham gia Đoàn kiểm tra có lãnh đạo Ban Dân tộc tỉnh, các phòng chuyên môn thuộc Ban Dân tộc và đại diện Ban Dân vận Tỉnh ủy, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Kon Tum.

Tại các địa phương, đoàn đã đi kiểm tra thực tế các công trình cơ sở hạ tầng, dự án hỗ trợ phát triển sản xuất, duy tu bảo dưỡng thuộc Chương trình 135 và phỏng vấn trực tiếp hộ gia đình, thôn trưởng được thụ hưởng các chương trình, chính sách của Đảng và Nhà nước như: hỗ trợ trực tiếp cho hộ nghèo theo Quyết định 102/TTg; cấp không thu tiền một số loại báo, tạp chí theo Quyết định 2472/TTg, chính sách vay vốn chi hộ nghèo theo Quyết định 54/TTg; Chính sách định canh định cư theo Quyết định 33/TTg... và một số chương trình, chính sách khác đối với đồng bào dDTTS.

Qua kiểm tra hồ sơ và đi thực tế, hiện nay các chương trình, chính sách trên cơ bản đã phân cấp giao cho phòng, ban chuyên môn của huyện và UBND các xã thực hiện theo đúng quy định; việc lựa chọn cây con, giống, công cụ sản xuất thuộc hỗ trợ sản xuất thuộc Chương trình 135, Quyết định 102/TTg phù hợp với điều kiện thực tế tại địa phương. Các chương trình cơ bản triển khai kịp thời, đúng trọng tâm, thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển, định hướng chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi theo hướng sản xuất hàng hóa. Tại các xã đã tổ chức họp dân, bình bầu lựa chọn các nội dung, công trình đầu tư trên địa bàn xã một cách dân chủ, kịp thời, đạt hiệu quả; do đó rất thuận lợi cho việc kiểm tra, giám sát tiến độ thực hiện công trình cũng như sớm phát hiện những tồn tại, vướng mắc trong triển khai thực hiện các chương trình, chính sách.

Dự án cơ sở hạ tầng thuộc Chương trình 135 giai đoạn III từng bước kiên cố hóa đường giao thông nông thôn, sửa chữa các điểm trường học, nước sinh hoạt, thủy lợi... tại các thôn, làng đặc biệt khó khăn phát huy được hiệu quả cao, nhận được sự đồng tình của người dân trên địa bàn. Một số huyện đã tổ chức thực hiện tốt việc lồng ghép nguồn vốn Chương trình 135 với Chương trình Nông thôn mới để làm đường giao thông nông thôn đạt hiệu quả thiết thực như: huyện Ngọc Hồi, huyện Tu Mơ Rông. Tại các xã thụ hưởng Chương trình 135 thuộc thành phố Kon Tum các công trình đã gắn tên biển tên công trình theo đúng quy định. Một số công trình được duy tu bảo dưỡng kịp thời, phát huy hiệu quả như tại các điểm trường học, thủy lợi tại huyện Ngọc Hồi, Tu Mơ Rông.

Việc cấp không thu tiền một số loại báo, tạp chí theo Quyết định 2472/TTg của Thủ tướng Chính phủ, Báo tin tức cuối tuần đối với nhân dân vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào DTTS được thực hiện kịp thời, đầy đủ đã tạo điều kiện cho nhân dân nắm bắt, cập nhập được các thông tin, góp phần làm cho người dân hiểu rõ hơn các chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước đối với đồng bào DTTS. Qua sách, báo người dân biết thêm nhiều nét sinh hoạt cộng đồng của các dân tộc Việt Nam và trên thế giới, biết được các thông tin về kinh tế, văn hóa, xã hội, những kinh nghiệm sản xuất hay, những cách làm tốt của từng vùng miền từ đó học tập, vận dụng vào việc phát triển kinh tế hộ gia đình góp phần phát triển kinh tế- xã hội vùng dân tộc và miền núi.

Quyết định 18/TTg của Thủ tướng Chính phủ về chính sách đối với người có uy tín được triển khai kịp thời, đạt hiệu quả, đã động viên, khích lệ những cá nhân tiêu biểu có nhiều thành tích trên các lĩnh vực đối với thôn, làng.

Tuy nhiên qua kiểm tra thực tế, hiện nay việc triển khai thực hiện công tác dân tộc và CSDT trên địa bàn vẫn còn một số tồn tại, hạn chế đó là:

Công tác tuyên truyền, vận động ở một số địa phương chưa đi vào chiều sâu. Việc nắm bắt thông tin về tình hình an ninh chính trị và những vấn đề nổi cộm tại vùng đồng bào DTTS ở cơ sở của các huyện chưa kịp thời.

Công tác phối hợp hướng dẫn thực hiện các chương trình, chính sách giữa cơ quan thường trực (Phòng Dân tộc) và các xã chưa thường xuyên, liên tục nên việc triển khai thực hiện các chương trình, chính sách có lúc chưa kịp thời, một số khó khăn, vướng mắc tại cơ sở chậm được giải quyết.

Công tác thanh quyết toán, hồ sơ, thủ tục thực hiện dự án cơ sở hạ tầng, hỗ trợ sản xuất thuộc Chương trình 135 có xã chưa đảm bảo đúng theo quy định. Một số công trình cơ sở hạ tầng chưa thực hiện theo đúng hồ sơ thiết kế kỹ thuật được phê duyệt và hồ sơ thanh quyết toán, có công trình đầu tư chưa đúng danh mục, có công trình đầu tư xong chưa đưa vào sử dụng, gây lãng phí. Việc thanh quyết toán nguồn vốn lồng ghép Chương trình 135 với Chương trình Nông thôn mới tại các địa phương gặp nhiều khó khăn, vướng mắc. Một số chương trình, chính sách tiến độ triển khai còn chậm như: dự án cơ sở hạ tầng thuộc Chương trình 135, Quyết định 33/TTg, Quyết định 54/TTg. Bên cạnh đó, một bộ phận nhân dân còn biểu hiện trông chờ, ỷ lại vào sự đầu tư của Nhà nước, chưa tự lực vươn lên xóa đói giảm nghèo.

Tại các buổi làm việc, đoàn kiểm tra đề nghị UBND các huyện, thành phố tiếp tục chỉ đạo các phòng, ban, UBND các xã khắc phục một số tồn tại, hạn chế trong việc triển khai thực hiện các chương trình, chính sách, đó là:

Tiếp tục quan tâm chỉ đạo UBND các xã trong công tác tuyên tuyền, phổ biến triển khai các chương trình, chính sách đến từng hộ gia đình nhằm giúp đỡ cho người dân hiểu và nắm được các chính sách được hưởng lợi đã và đang triển khai trên địa bàn xã.

Chỉ đạo các phòng, ban liên quan, UBND các xã, thị trấn được UBND huyện ủy quyền làm chủ đầu tư thực hiện các công trình dự án thuộc Chương trình, chính sách không được vượt định mức so với quy định; chú trọng hơn trong công tác duy tu bảo dưỡng nhằm nâng cao tuổi thọ công trình; các công trình được đầu tư từ nguồn vốn 135 phải có biển tên công trình theo quy định.

Chỉ đạo các phòng, ban và UBND các xã được thụ hưởng chính sách: Đẩy nhanh tiến độ triển khai thực hiện các chương trình, chính sách trên địa bàn nhằm đảm bảo tiến độ được giao (Chương trình 135/TTg, Quyết định 33/TTg, Quyết định 54/TTg); tổ chức thanh quyết toán hồ sơ theo đúng quy định; kịp thời khắc phục một số hạng mục chưa thi công nhưng đã lập hồ sơ thanh quyết toán hồ sơ; bổ sung một số nội dung, chứng từ đối với dự án cơ sở hạ tầng, hỗ trợ sản xuất thuộc Chương trình 135 theo đúng quy định.

Chỉ đạo phòng chức năng được giao thẩm định hồ sơ xây dựng các công trình thuộc nguồn vốn Chương trình 135 khi tổ chức thẩm định phải lưu ý: Cập nhất các văn bản liên quan đến Chương trình 135 như: Thông tư 02/2008/TT-BXD, văn bản 1044/BXD-KTXD về việc hướng dẫn quản lý chi phí đầu tư xây dựng các công trình cơ sở hạ tầng Chương trình 135, Văn bản 991 ngày 3/10/2014 của UBND tỉnh Kon Tum về việc phê duyệt đề án, cơ chế, chính sách hỗ trợ xây dựng một số công trình hạ tầng kinh tế- xã hội thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới trên địa bàn tỉnh Kon Tum giai đoạn 2014- 2020 để thực hiện. Tiếp tục phân cấp cho xã làm chủ đầu tư theo đúng quy định tại Thông tư liên tịch số 05/2013/TTLT-UBDT-TC-NNPTNT-XD-KHĐT.

Trong quá trình thẩm định phải lưu ý đến quy mô công trình, danh mục đầu tư cho phù hợp tình hình thực tế tại địa phương, nhằm đem lại hiệu quả thiết thực cho người dân, tránh tình trạng lãng phí, công trình đầu tư xong người dân không được thụ hưởng (như công trình lưới điện thôn 5A xã Đăk Ui).

Chủ động rà soát, xác định danh mục công trình đầu tư, lấy nhu cầu người dân về nội dung hỗ trợ thuộc dự án cơ sở hạ tầng, hỗ trợ phát triển sản xuất thuộc Chương trình 135/TTg, 102/TTg, 755/TTg, 54/TTg để chủ động tham mưu thực hiện trong năm năm 2015 và những năm tiếp theo.

Chỉ đạo các xã bám sát các văn bản hướng dẫn thực hiện Quyết định 18/TTg, 56/TTg và Thông tư 01 của liên bộ tổ chức rà soát bình xét người có uy tín đảm bảo đúng quy trình, đối tượng, tránh trường hợp sót đối tượng.

Trong quá trình triển khai thực hiện các chính sách có những khó khăn, vướng mắc đề nghị UBND các huyện kịp thời phối hợp báo cáo Ban Dân tộc tỉnh tổng hợp tham mưu UBND tỉnh có hướng giải quyết.