Vinh dự, tự hào là huyện nông thôn mới đầu tiên của tỉnh

Là địa phương có truyền thống cách mạng, trong kháng chiến kiến quốc hay xây dựng quê hương, thời kỳ nào Yên Định cũng có những điển hình tiêu biểu.

Năm 1961, Yên Định vinh dự được đón Bác Hồ, các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, lãnh đạo tỉnh về thăm và nói chuyện với nhân dân xã Yên Trường – lá cờ đầu trong sản xuất nông nghiệp. Trong lộ trình xây dựng và phát triển quê hương, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân huyện Yên Định luôn đoàn kết, nỗ lực khắc phục khó khăn, phát huy nội lực, tranh thủ ngoại lực thực hiện tốt các chương trình, nhiệm vụ trọng tâm theo từng năm, từng giai đoạn, để đạt được nhiều thành tích quan trọng. Đó là: Nhân dân và lực lượng vũ trang huyện cùng 5 xã: Định Công, Định Tiến, Định Tân, Yên Trường, Quý Lộc đã được Đảng, Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, trong đó có 2 xã Quý Lộc và Định Tường được Đảng, Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới; năm 2010, huyện được trao tặng danh hiệu cao quý Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới. Với bề dày truyền thống, quá trình phát triển và những thành tích đã đạt được, ngày 5-4-2016, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân huyện Yên Định vinh dự được Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định công nhận đạt huyện nông thôn mới (NTM) – đơn vị đầu tiên của tỉnh và khu vực Bắc Trung bộ.

Được sự quan tâm của Trung ương, của tỉnh, ngay từ khi bước vào thực hiện chương trình XDNTM, Yên Định luôn xác định: Đây là chương trình khó, gắn liền với cuộc sống người dân. Nếu thực hiện tốt thì bộ mặt nông thôn sẽ có nhiều khởi sắc, tạo được bước chuyển rõ nét trong chính sách “Tam nông” của Đảng, Nhà nước. Đầu năm 2011, huyện Yên Định mới đạt 265 tiêu chí với bình quân 9,1 tiêu chí/1 đơn vị. Trên cơ sở kết quả rà soát thực trạng của các đơn vị và nghiêm túc thực hiện các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của Trung ương và của tỉnh, huyện Yên Định đã thành lập ban chỉ đạo NTM từ huyện đến cơ sở, văn phòng điều phối chuyên trách; ban hành hệ thống cơ chế, chính sách kích cầu cho các xã phát triển sản xuất nông nghiệp, xây dựng cơ sở hạ tầng, vệ sinh môi trường để XDNTM; phân công nhiệm vụ cụ thể cho các thành viên phụ trách từng nhóm tiêu chí, từng xã bám cơ sở chỉ đạo tổ chức thực hiện.

XDNTM là 1 trong 3 chương trình kinh tế - xã hội trọng tâm của huyện, do vậy nhiệm kỳ vừa qua, huyện Yên Định đã phát huy trí tuệ tập thể, đề ra các giải pháp đồng bộ và quyết liệt thực hiện đạt mục tiêu hàng đầu là nâng cao thu nhập cho người dân. Bám sát sự chỉ đạo sát sao của Ban Chỉ đạo XDNTM của tỉnh, Huyện ủy, HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ huyện đã chỉ đạo các xã đẩy mạnh phát triển sản xuất nông nghiệp, lấy giá trị, hiệu quả trong sản xuất nông nghiệp làm “đòn bẩy” sớm hoàn thành các tiêu chí NTM. Đó là đẩy mạnh chuyển giao tiến bộ khoa học - công nghệ, đưa cơ giới và cơ giới hóa đồng bộ vào sản xuất ở hầu hết các xã trong huyện; tích cực chuyển dịch cơ cấu giống cây trồng, vật nuôi, gắn với việc thực hiện kịp thời cơ chế, chính sách hỗ trợ các đơn vị xây dựng các mô hình kinh tế mới hiệu quả, nâng cao giá trị thu nhập; xây dựng cánh đồng mẫu lớn; 27 xã XDNTM trên địa bàn huyện đều đăng ký thực hiện có hiệu quả từ 1 đến 2 mô hình sản xuất mới. Đối với chăn nuôi, các trang trại có quy mô sản xuất tập trung theo hướng công nghệ cao, khép kín được phát triển nhanh. Điển hình là các trang trại nuôi lợn ngoại, các loại gia cầm, con nuôi đặc sản. Đến nay, toàn huyện có 875 trang trại, gia trại hoạt động tốt, mang lại hiệu quả kinh tế cao, trong đó có 107 trang trại được công nhận theo tiêu chí mới của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Kết quả đó đã góp phần nâng cao giá trị sản xuất trên 1 ha canh tác từ 76,95 triệu đồng (năm 2010) lên 120 triệu đồng (năm 2015) và hình thành các vùng sản xuất cây, con tập trung theo chuỗi liên kết bền vững giữa 4 nhà (Nhà nước, nhà nông, nhà khoa học và nhà doanh nghiệp) mở hướng làm giàu cho nhiều hộ dân và các đơn vị, doanh nghiệp trực tiếp tham gia sản xuất nông nghiệp. Đây là một trong những thế mạnh giúp nhiều xã trên địa bàn huyện sớm hoàn thành các tiêu chí XDNTM, trong đó có xã Quý Lộc là đơn vị đầu tiên của tỉnh được công nhận đạt chuẩn NTM năm 2012.

Cùng với việc thúc đẩy phát triển sản xuất nông nghiệp, huyện Yên Định đã chủ động phối hợp tốt với các ngành cấp tỉnh và Trung ương, lập các dự án kêu gọi đầu tư, tranh thủ được các dự án phát triển quy mô lớn, phục vụ đời sống dân sinh, như: Trạm bơm tiêu úng Cầu Khải (Định Tăng), Nội Hà (Định Hòa), cầu Yên Hoành qua sông Mã, 42 km đê tả sông cầu Chày (Dự án WB5, trị giá 13 triệu USD), kiên cố đê sông Mã, đường tránh phía Đông thị trấn Quán Lào... Quy hoạch các cụm công nghiệp, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, thu hút doanh nghiệp đầu tư phát triển sản xuất các ngành nghề công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, dịch vụ - thương mại, trong đó có cả doanh nghiệp vốn đầu tư nước ngoài đang giải quyết việc làm cho nhiều lao động địa phương. Việc xây dựng các mô hình dân vận khéo gắn với thực hiện 19 tiêu chí NTM đã góp phần nâng cao nhận thức và tạo sự đồng thuận của cả hệ thống chính trị và các tầng lớp nhân dân, nhất là người dân nhận thức rõ được vai trò chủ thể của mình trong XDNTM. Từ đó đã khai thác được nhiều nguồn lực trong dân và các chương trình, dự án của Trung ương, của tỉnh. Trong 5 năm, tổng vốn huy động XDNTM trên địa bàn huyện đạt 4.100 tỷ đồng (trong đó 65% vốn do nhân dân đóng góp) sử dụng có hiệu quả vào đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, hỗ trợ phát triển sản xuất.

Kinh tế phát triển, đường làng, ngõ xóm khang trang, sạch, đẹp. Hệ thống kênh mương nội đồng được mở rộng, nâng cấp. Nhiều công sở UBND xã, trạm y tế, trung tâm văn hóa - thể thao xã, nhà văn hóa thôn, trường học được xây dựng kiên cố, tạo điều kiện cho cán bộ, công chức xã làm việc, nhân dân được hưởng thụ chăm sóc sức khỏe. Các hoạt động văn hóa thông tin, thể dục thể thao phát triển sâu rộng. Phong trào xây dựng đời sống văn hóa cơ sở được kết hợp chặt chẽ với các phong trào thi đua, các cuộc vận động do MTTQ và các ngành, các cấp phát động, làm cho đời sống văn hóa của nhân dân thêm phong phú, đa dạng, vừa tiếp thu được tinh hoa văn hóa mới vừa bảo tồn, gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc. Hoạt động giáo dục phát triển toàn diện, từng bước xã hội hóa. Chất lượng giáo dục không ngừng nâng lên. Các hoạt động đền ơn đáp nghĩa, từ thiện nhân đạo, xóa đói, giảm nghèo được quan tâm triển khai, thực hiện kịp thời. Đời sống đại bộ phận gia đình nông dân được cải thiện. Các gia đình chính sách, gia đình có công với cách mạng đều có mức sống từ trung bình trở lên so với cộng đồng dân cư.

Tiếp tục thực hiện lộ trình XDNTM, đầu năm 2014, huyện Yên Định đã xây dựng Đề án “XDNTM huyện Yên Định giai đoạn 2011-2020”. Mục tiêu này đã được đưa vào Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện Yên Định lần thứ 25, nhiệm kỳ 2015 – 2020. Sau 1 năm thực hiện đề án, nhiều tiêu chí huyện NTM đã đạt và vượt chỉ tiêu đưa ra. Cuối năm 2015, Yên Định có 22/27 xã đạt chuẩn NTM; thu nhập bình quân đầu người tăng từ 14,95 triệu đồng/năm (2010) lên 35,26 triệu đồng năm 2015. Tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 3,92%. Hiện nay, Yên Định đã có 24/27 xã đạt chuẩn NTM. Phấn đấu cuối năm 2016 sẽ có 100% xã đạt chuẩn NTM.

Quá trình triển khai chương trình XDNTM trên địa bàn huyện đã làm thay đổi nhận thức của đa số người dân, lôi cuốn người dân vào XDNTM. Từ chỗ số đông còn tư tưởng trông chờ, ỷ lại vào đầu tư của Nhà nước đã chuyển sang chủ động, tự tin, tích cực tham gia trên mọi lĩnh vực và trở thành phong trào sôi động khắp trên địa bàn huyện. Đội ngũ cán bộ, đảng viên, đặc biệt là đội ngũ cán bộ cơ sở đã có tiến bộ rõ rệt, nhận thức đầy đủ hơn và chỉ đạo chương trình có hiệu quả hơn, nhất là trong việc xây dựng dự án, vận động quần chúng và tổ chức, thực hiện dự án, thực hành dân chủ ở nông thôn. Nhiều xã trên địa bàn huyện đã cụ thể hóa các chính sách của Trung ương, chủ động ban hành cơ chế, chính sách phù hợp với điều kiện của địa phương. Cơ chế trao quyền tự quyết cho cộng đồng (thôn, xã), có sự giám sát của nhân dân đã phát huy sự năng động, sáng tạo của các địa phương, sự tham gia của người dân tạo nên sức mạnh to lớn của chương trình. Vai trò của các tổ chức Đảng, chính quyền, đoàn thể được phát huy, dân chủ, được nâng lên về chất. Tại các xã XDNTM thành công, niềm tin của người dân vào các chủ trương, chính sách, sự lãnh đạo của các cấp ủy đảng và chính quyền được nâng cao.

Từ kết quả đạt được trong lộ trình XDNTM trên địa bàn huyện đã rút ra những bài học kinh nghiệm quý. Đó là, coi trọng công tác tuyên truyền để người dân thực sự trở thành chủ thể sáng tạo trong thực hiện chương trình. Nhân tố quyết định là vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền, trong đó có sự kế thừa và phát huy vai trò của người đứng đầu. Khai thác được thế mạnh của địa phương, lập quy hoạch, xây dựng đề án phù hợp với thực tế địa phương. Trong điều kiện nguồn lực có hạn cần có định hướng đầu tư tập trung, lựa chọn những nội dung thiết yếu, mô hình điểm liên quan trực tiếp đến sản xuất, đời sống của nhân dân để làm trước. Quá trình thực hiện các tiêu chí có lộ trình, dứt điểm từng phần việc, tạo bước đột phá. Bên cạnh đó là các cơ chế, chính sách, khuyến khích tạo động lực thúc đẩy phong trào XDNTM các địa phương. Bên cạnh đó còn là việc vận dụng sáng tạo, linh hoạt các chủ trương, cơ chế, chính sách đúng đắn, kịp thời của các cấp ủy đảng; phát huy tinh thần đoàn kết thống nhất cao trong hệ thống chính trị và các tầng lớp nhân dân; thực hiện tốt quy chế dân chủ theo phương châm: “dân biết, dân làm, dân bàn, dân kiểm tra”, đồng thời phát huy tinh thần tiền phong, gương mẫu của mỗi cán bộ, đảng viên và thực hiện hiệu quả các phong trào thi đua.

Vinh dự, tự hào với thành tích đã đạt được, Đảng bộ và nhân dân trong huyện đang quyết tâm đưa nhanh nghị quyết đại hội đảng bộ các cấp vào cuộc sống. Trước mắt, bám sát nghị quyết đại hội đảng bộ huyện nhiệm kỳ 2015 - 2020, tập trung thực hiện tốt các chương trình kinh tế - xã hội trọng tâm; tổ chức thực hiện tốt các nhiệm vụ và giải pháp chủ yếu, giành nhiều thắng lợi trong sự nghiệp đổi mới quê hương, đất nước, vì mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, xã hội dân chủ, công bằng, văn minh”, xứng đáng với danh hiệu cao quý mà Đảng và Nhà nước trao tặng; củng cố, nâng cao chất lượng các tiêu chí XDNTM theo hướng bền vững; đẩy mạnh tái cơ cấu nền nông nghiệp, đưa chương trình nông nghiệp công nghệ cao vào thực hiện trên tất cả các xã, thị trấn gắn với liên kết “4 nhà”, phấn đấu đạt giá trị canh tác 150 triệu đồng/ha/năm; tập trung cao thực hiện chương trình nước sạch, vệ sinh môi trường. Cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, thu hút doanh nghiệp vào đầu tư.