Giảm nghèo cho Tân Sơn (Phú Thọ): Cần sự nỗ lực từ nhiều phía
Sau gần hai năm Nghị quyết 30a của Chính phủ đi vào cuộc sống, hơn 3.300 ngôi nhà tạm vách đất, tranh tre nứa lá thuộc huyện miền núi Tân Sơn, tỉnh Phú Thọ đã được xây mới với diện tích tối thiểu 24 m 2 /căn, tạo điều kiện cho các hộ gia đình nghèo sinh sống trên địa bàn ổn định cuộc sống.
Có được kết quả khả quan bước đầu này phải kể đến sự đồng tâm hiệp lực của toàn hệ thống chính trị, từ Trung ương đến địa phương; trong đó có sự đóng góp không nhỏ của Tập đoàn Hóa chất Việt Nam (VINACHEM)-đơn vị trực tiếp nhận hỗ trợ Tân Sơn.
* Diện mạo đổi thay
Tách ra từ huyện Thanh Sơn (năm 2007), Tân Sơn là huyện nghèo duy nhất của tỉnh Phú Thọ được thụ hưởng chính sách “hỗ trợ giảm nghèo nhanh và bền vững dành cho 62 huyện nghèo trong cả nước” theo Nghị quyết 30a/CP của Chính phủ.
Đầu năm 2009, khi xây dựng đề án Nghị quyết 30a, tỷ lệ hộ nghèo là nông dân chiếm 98%, trong đó cá biệt có những xã tỉ lệ hộ nghèo rất cao như: Thu Cúc 57,7%; Đồng Sơn 60,7%; Lai Đồng 62%; Vinh Tiền 66,8%....
Để triển khai thực hiện Nghị quyết 30a, VINACHEM đã thành lập Ban Chỉ đạo chương trình do một đồng chí Phó Tổng Giám đốc làm Trưởng ban. Ngay sau khi thành lập, Ban chỉ đạo đã tổ chức khảo sát thực tế nhiều nhà dân tại xã Lai Đồng, huyện Tân Sơn; họp phân công nhiệm vụ cấc thành viên và bàn triển khai các nội dung của Nghị Quyết. Ban chỉ đạo đã trao đổi và bàn bạc với UBND huyện Tân Sơn để thống nhất những nội dung ưu tiên trong năm 2009; trong đó, việc đầu tiên là xóa nhà tạm cho các hộ gia đình nghèo của huyện. VINACHEM đã dành hơn 15 tỷ đồng giúp huyện Tân Sơn thực hiện xoá hơn 3.000 nhà tạm. Tập đoàn cũng chỉ đạo các đơn vị thành viên (đặc biệt là các đơn vị đóng trên địa bàn tỉnh) hỗ trợ phát triển kinh tế xã hội của huyện phù hợp với đặc thù, tính chất, thế mạnh của đơn vị mình trong việc cung ứng vật tư, phân bón sản xuất nông nghiệp, đào tạo nghề cho con em các dân tộc trên địa bàn huyện...
Bên cạnh đó, Tập đoàn còn trực tiếp xây dựng và bàn giao công trình nhà công vụ cho trường Tiểu học Tân Phú, huyện Tân Sơn, tỉnh Phú Thọ. Công trình gồm 10 phòng với tổng diện tích 350m2 (tổng vốn đầu tư gần 1 tỷ đồng) nhằm hỗ trợ chỗ ở cho các giáo viên khó khăn của trường tiểu học Tân Phú.
Với sự “xắn tay vào cuộc” thể hiện trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp trong công cuộc xóa đói giám nghèo, tháng 1/2010, UBND tỉnh Phú Thọ đã công bố hoàn thành chương trình xóa nhà tạm cho 3.006 hộ nghèo huyện Tân Sơn. Toàn bộ số nhà đã xây dựng đều đảm bảo vượt diện tích tối thiểu 24 m 2 do Chính phủ quy định, đồng thời đảm bảo được 3 yếu tố: Nền, móng cứng, thân, vách cứng, mái cứng, thời gian sử dụng tối thiểu trên 10 năm.
* Nhận thức đổi thay
Nghị quyết 30a thực sự là một quyết sách quan trọng của Chính phủ nhằm giúp 62 huyện thuộc 20 tỉnh có số hộ nghèo trên 50% sớm thoát nghèo, từng bước vươn lên phát triển bền vững. Hiệu quả của việc triển khai Nghị quyết 30a không chỉ giúp các huyện nghèo trong cả nước từng bước thay da đổi thịt mà còn có ý nghĩa nhân văn sâu sắc.
Từ khi Nghị quyết 30a được triển khai, mối quan tâm của nhiều doanh nghiệp với các huyện nghèo đã trở thành ý thức chính trị, nhiệm vụ chính trị để từ đó có các hành động thiết thực. Nhờ vậy, doanh nghiệp đã tích cực, chủ động thể hiện trách nhiệm xã hội với toàn cộng đồng, tạo nên sự gắn kêt giữa doanh nghiệp và người dân. Và hành động tiên phong của các doanh nghiệp có thể được coi như nhân tố kích hoạt tạo nên sự thay đổi trong nhận thức vươn lên xóa đói giảm nghèo của các hộ nghèo và sự đồng cảm chia sẻ khó khăn của toàn cộng đồng.
Tại Tân Sơn, việc hỗ trợ xóa nhà tạm trong năm 2009 không chỉ có sự đóng góp về mặt tài chính của Ngân sách Trung ương, VINACHEM, các tổ chức đoàn thể mà còn có sự đóng góp không nhỏ của cộng đồng. Đặc biệt, từ phong trào xóa nhà tạm này, nhiều hộ gia đình ở Tân Sơn đã huy động nguồn lực gia đình và dòng họ triển khai xây dựng thêm nhiều nhà kiên cố.
Thực tế cho thấy, việc triển khai Đề án hỗ trợ hộ nghèo xóa nhà tạm tại huyện Tân Sơn cơ bản đảm bảo tiến độ đề ra, đúng đối tượng, đảm bảo các yêu cầu về chất lượng và diện tích sử dụng. Vì vậy, đây là cú hích quan trọng để huyện nghèo Tân Sơn thực hiện hiệu quả Nghị quyết 30a của Chính phủ trong thời gian tới.
* Phát huy sức mạnh tổng hợp
Theo ông Bùi Đức Nhẫn, Chủ tịch UBND huyện Tân Sơn, sự hỗ trợ của VINACHEM với địa phương là một trong những đóng góp quan trọng giúp Tân Sơn triển khai hiệu quả mục tiêu xoá đói giảm nghèo. Trong thời gian tới, địa phương vẫn rất cần sự hỗ trợ của doanh nghiệp trong việc xây dựng cơ sở vật chất cho y tế miền núi, giúp đỡ huyện xây dựng các trường tiểu học, trung học cơ sở đạt chuẩn quốc gia góp phần đào tạo nguồn nhân lực có trình độ cho địa phương; hỗ trợ thanh niên địa phương được học nghề tại các trường trực thuộc đóng trên địa bàn tỉnh để đào tạo lao động. Năm 2010, VINACHEM đã hỗ trợ Tân Sơn 16,5 tỷ đồng để xóa nốt 300 nhà tạm, xây dựng cơ sở vật chất cho 9 trường học và 9 trạm y tế.
Tuy nhiên, nhiều chuyên gia kinh tế khẳng định: Sự hỗ trợ của doanh nghiệp đối với các huyện nghèo chỉ là sự hỗ trợ bước đầu, điều quan trọng nhất để Nghị quyết 30a triển khai thành công tại 62 huyện nghèo cả nước; trong đó có Tân Sơn phụ thuộc rất nhiều sự phát huy sức mạnh tổng hợp của toàn hệ thống chính trị, phụ thuộc vào quyết tâm, ý chí vươn lên thoát nghèo từ chính nội lực của người dân các huyện nghèo.
Để đảm bảo mục tiêu giảm nghèo bền vững của huyện Tân Sơn, tỉnh Phú Thọ đã chỉ đạo phát triển toàn diện, đồng bộ các lĩnh vực kinh tế - xã hội, gắn mục tiêu giảm nghèo dựa trên việc phát huy nội lực của địa phương gắn với từng chương trình, dự án của huyện; nhất là chú trọng phát triển sản xuất nông nghiệp, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi ở nơi có điều kiện. Bên cạnh đó, phát triển kinh tế đồi rừng là hướng đi tất yếu của huyện miền núi Tân Sơn do diện tích lâm nghiệp chiếm 88,7% tổng diện tích tự nhiên. Theo tính toán, đến năm 2015, giá trị sản xuất lâm nghiệp đạt trên 250 tỷ đồng, giải quyết việc làm cho 14.000 lao động có thu nhập từ 8 triệu đồng/người/năm trở lên.
Đặc biệt, huyện Tân Sơn đã xác định xuất khẩu lao động là biện pháp để hạ tỷ lệ hộ nghèo nhanh nhất. Tuy nhiên, mục tiêu hạ tỷ lệ hộ nghèo nhanh của Tân Sơn đang gặp nhiều khó khăn do hầu hết số lao động có nhu cầu đi xuất khẩu lao động là hộ nghèo; phải vay vốn ngân hàng để chi trả phí xuất cảnh nhưng số vốn vay này chỉ được 80%, còn lại 20% phải tự cân đối. Đây chính là những vướng mắc cần sự chung tay tháo gỡ từ phía doanh nghiệp và Chính phủ.
Hy vọng, sự vươn lên từ nội lực và sự chung tay của toàn cộng đồng, trong đó có sự ủng hộ mạnh mẽ của VINACHEM, mục tiêu giảm nghèo nhanh và bền vững của Tân Sơn sẽ sớm thành hiện thực./.
(Theo TTXVN)
[TT: NTV]