Tín hiệu vui ở Vụ Bổn
Báo Dân tộc và Phát triển số 1304 ra ngày 28/04/2017, có đăng tải bài viết “Người dân khổ vì tái định cư” phán ánh tình trạng khó khăn của người dân tại các dự án tái định cư xã Vụ Bổn. Sau khi báo đăng, chính quyền địa phương cũng đã vào cuộc từng bước tháo gỡ nhưng vẫn cần phải mở rộng thêm cơ chế đặc thù.
Những ngày đầu tháng 6, chúng tôi về lại xã Vụ Bổn, huyện Krông Pắc, tỉnh Đắk Lắk. Trong chuyến công tác này, chúng tôi thật vui mừng vì nơi đây đã bước đầu có những dấu hiệu thay đổi tích cực. Trên cánh đồng của buôn Ea Kal, người dân đã bắt đầu cày cấy trở lại.
Ông Y Thi Niê, Phó Trưởng phòng Dân tộc huyện Krông Pắc cung cấp thông tin, hiện nay UBND huyện vừa thống kê lại 65 ha đất đã khai hoang thuộc Dự án xây dựng cơ sở hạ tầng phục vụ dãn dân, tái định cư cho đồng bào DTTS thuộc diện 134 và đồng bào DTTS khác tại xã Vụ Bổn huyện Krông Pắc (dự án tại buôn Ea Kal). Qua đó cho thấy, 23 ha đã cấp cho 66 hộ, còn lại 42 ha hiện nay chưa biết sử dụng vào mục đích gì.
Qua đó phòng dân tộc cũng đề nghị quỹ đất này cần phải bố trí để ổn định sản xuất cho 66 hộ dân, đặc biệt là số hộ còn ở lại bám buôn, để họ ổn định sản xuất lâu dài tại địa phương. Bên cạnh đó, UBND huyện đã chỉ đạo UBND xã Vụ Bổn phối hợp với UBND xã Ea Kênh, xác định rõ nguyên nhân bà con bỏ về, hiện nay họ đã và đang ở đâu, sinh sống bằng nghề gì, nguyện vọng của các hộ dân ra sao? Từ đó vận động người dân trở về.
Còn khu tái định cư Ea Nông A, Ea Nông B đã được chính quyền đầu tư hơn 10 tỷ đồng san ủi phần đất hoang thành đất ruộng nước, hiện nay về cơ bản đã hoàn thành. Bà Ngô Thị Minh Trinh, Phó Chủ tịch UBND huyện Krông Pắc cung cấp thêm thông tin, vừa qua Ngân hàng Thế giới (WB) tạo điều kiện cho vay vốn để huyện tiến hành xây dựng hệ thống kênh mương nội đồng tại phần đất ruộng đã san ủi này. Hiện nay dự án chuẩn bị được phê duyệt, hy vọng sẽ đem lại sự đổi thay cho người dân tái định cư.
Bà Trinh cũng cho biết, hiện nay, UBND huyện đã chỉ đạo phòng ban chuyên môn như phòng tài nguyên và môi trường, phòng NN&PTNT và UBND xã Vụ Bổn triển khai rà soát cấp quyền sử dụng đất, tổ chức tập huấn về khuyến nông, xây dựng các mô hình chuyển đổi cây trồng vật nuôi, xây dựng kế hoạch quản lý nguồn nước thuộc hồ chứa nước Ea Nông A, nhằm tăng năng suất và diện tích gieo trồng hàng năm. Về mặt văn hóa - xã hội, lãnh đạo huyện đã chỉ đạo phòng giáo dục và đào tạo tăng cường tuyên truyền vận động con em trong độ tuổi đi học đến trường, tránh tình trạng thất học.
Hiện nay, dự án mà chính quyền và người dân trăn trở nhiều nhất có lẽ là dự án tái định cư buôn Cư Kniêl. Buôn Cư Kinêl được thành lập năm 2005, gồm 100% là đồng bào DTTS tại chỗ xã Ea Kly và xã Krông Búk theo chương trình 134/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Lúc mới thành lập, buôn có 90 hộ, 435 khẩu. Để thực hiện dự án, Nhà nước đã hỗ trợ bình quân 1 hộ 1 ha đất sản xuất, 400 m2 đất ở. Tuy nhiên sau hơn 10 năm sinh sống, do đất quá xấu, đời sống khó khăn người dân đã bỏ đi nơi khác, đến nay chỉ còn 65 hộ/315 nhân khẩu, tỷ lệ hộ nghèo 100%.
Ông Lê Viết Nhượng, Chủ tịch UBND xã Vụ Bổn cho biết, ngay từ đầu năm 2012, chính quyền xã đã phản ánh tình trạng này lên huyện. Ông Y Thi, Trưởng phòng Dân tộc huyện cũng thông tin, sau khi có ý kiến của chính quyền xã, huyện đã khảo sát và kiến nghị: do thực tế đất đai quá xấu, sản xuất không hiệu quả nên phòng Dân tộc đề nghị các cấp có thẩm quyền thu hồi để sử dụng vào mục đích khác. Bên cạnh đó, chính quyền huyện cũng đề nghị cấp trên xem xét, cho phép thực hiện san ủi cánh đồng tại diện tích 40 ha ngay cạnh buôn Cư Kinêl, phần đất này rất tốt đảm bảo cho bà con sản xuất có hiệu quả, ổn định lâu dài.
Trao đổi về vấn đề này, ông Y Ring Adrơng, Trưởng ban Dân tộc tỉnh Đắk Lắk cũng cho biết, ngày 29/5/2015, Ban Dân tộc đã có công văn số 210/BC-BDT báo cáo xin khai hoang cấp đất sản xuất thực hiện quyết định 755 tại xã Vụ Bổn. Theo báo cáo này, Ban Dân tộc đã kiến nghị UBND tỉnh chỉ đạo UBND huyện Krông Pắc khẩn trương lập thủ tục thu hồi toàn bộ diện tích đất sản xuất đã cấp cho 90 hộ dân của buôn Cư Kniêl, do đất quá xấu không thể canh tác được. Đồng thời lập tờ trình đề nghị UBND tỉnh bổ sung 90 hộ dân buôn Cư Kniêl vào Đề án 755 của huyện. Tuy nhiên cho đến nay, Ban Dân tộc cũng chưa nhận được trả lời chính thức của UBND tỉnh.
Thiết nghĩ để giải quyết dứt điểm, đưa buôn tái định cư Cư Kniêl thoát khỏi tình trạng 100% hộ nghèo, chính quyền UBND tỉnh Đắk Lắk cần mở cơ chế, sớm cấp phần đất 40 ha để người dân có thể yên tâm sản xuất.